De 'Madonna en Kind met Engelen' een betoverende stille meditatie in licht en kleur!

Cimabue, geboren als Cenni di Pepi, was een Italiaanse schilder uit de vroege 13e eeuw die de geschiedenis van de westerse kunst wezenlijk veranderde. Hij staat bekend om zijn baanbrekende gebruik van ruimtelijkheid en perspectief in schilderijen, technieken die later door schilders zoals Giotto zouden worden verfijnd.

Een van zijn meest iconische werken is ‘Madonna en Kind met Engelen,’ geschilderd rond 1280 en nu te vinden in de Galleria degli Uffizi in Florence. Dit paneel, ongeveer 73 centimeter hoog en 56 centimeter breed, toont een serene Madonna die haar kind Jezus op haar schoot houdt.

De compositie is eenvoudig maar krachtig: de Madonna zit majestueus op een troon, omringd door twee engelen die muzikaal instrumenten spelen. De engel rechts houdt een viool in de hand, terwijl de engel links een luit bespeelt. Het gezicht van Maria straalt vrede en zaligheid uit, haar blik gericht op het kind Jezus, dat met een enigmatische glimlach naar de kijker lijkt te kijken.

Een kijkje in de middeleeuwse ziel:

De ‘Madonna en Kind met Engelen’ is veel meer dan alleen een mooi schilderij; het is een tijdcapsule die ons een blik geeft op de religieuze en artistieke wereld van de 13e eeuw. In deze periode domineerde de Byzantijnse kunst met haar formele stijlen en platte, gestileerde figuren. Cimabue brak echter met deze traditie door zijn figuren meer volume en diepte te geven.

De Madonna in zijn schilderij is geen tweedimensionaal symbool meer maar een levensechte vrouw, compleet met zachte huidskleur en vloeiende lijnen. Haar kleding is prachtig gedetacheerd, met plooien die natuurlijk vallen en de stof benadrukken.

Cimabue gebruikt ook licht en schaduw op een subtiele manier om diepte te creëren in het schilderij. De manier waarop hij de lichtval over de Madonna en het kind Jezus verspreidt, geeft hun gezichten een bijna gloeiende schoonheid. Dit gebruik van clair-obscur, een techniek die later door Renaissancemeesters zoals Leonardo da Vinci zou worden verfijnd, was voor die tijd revolutionair.

Symbolisme in de ‘Madonna en Kind met Engelen’:

De ‘Madonna en Kind met Engelen’ zit vol symboliek. De Madonna zelf representeert de Maagd Maria, de moeder van Jezus Christus. Haar positie op een troon benadrukt haar koninklijke status als Moeder Gods.

Het kind Jezus wordt vaak afgebeeld met een boekrol in zijn hand, symbolisch voor zijn rol als leraar en reddende figuur. De engelen, die muzikaal instrumenten bespelen, vertegenwoordigen de hemelse sfeer en het loflied dat aan God wordt gezongen.

De gouden achtergrond is geen willekeurige keuze: deze symboliseert de goddelijke aanwezigheid en het eeuwige licht van Gods rijk.

Cimabue’s erfenis:

De ‘Madonna en Kind met Engelen’ is een meesterwerk van de Italiaanse kunst en heeft een grote invloed gehad op latere schilders.

Cimabue’s baanbrekende stijl, die naturalisme combineerde met religieuze devotie, legde de basis voor de artistieke revolutie van de Renaissance.

Door zijn gebruik van perspectief, licht en schaduw en zijn vermogen om emoties te vangen in zijn figuren, heeft Cimabue een blijvende indruk achtergelaten op de geschiedenis van de kunst.